Blefaroplastyka laserowa czy chirurgiczna?

Opadające powieki to nie tylko objaw starzenia się organizmu, ale także to bardzo ważny problem zdrowotny, mogący powodować zaburzenia widzenia. Skóra powiek jest bardzo delikatna i narażona na czynniki zewnętrzne jak słońce, wiatr, zimno. Pod skórą znajduje się tłuszcz, który pełni rolę tzw „wypełniacza”. Z wiekiem skóra traci elastyczność, a zawarty w niej tłuszcz i kolagen ulegają zanikowi. W wyniku zachodzących zmian nadmiar skóry spowodowany powyższym procesem ulega zwiotczeniu, a mięsień okrężny oka nie jest w stanie utrzymać w napięciu skóry powiek, przez co powieka opada ku dołowi zgodnie z siłą grawitacji. W wieku powyżej 40 lat białka komórek mięśniowych zaczynają tracić wapń, co jeszcze bardziej potęguje zachodzący proces opadania powiek. Opadające powieki zmniejszają obraz widzenia i sprawiają, że wyglądamy na smutnych i zmęczonych, a dodatkowo mogą być przyczyną nabytej wady wzroku. W obecnych czasach przyczyną opadających powiek jest także nadmierne stosowanie toksyny botulinowej, która powoduje zwiotczenie mięśni dźwigacza powiek, co nasila opadanie powieki górnej już w młodym wieku. Opadające powieki to zmora obecnych czasów, w których każdy chce wyglądać młodo i radośnie. Skóra powiek jest bardzo delikatna, trudna do pielęgnacji i szybko ulega procesowi starzenia. Gdy do niego dojdzie radykalną poprawę może przynieść zabieg laserowy lub chirurgiczny.

Anatomia.

Powieki są to ruchome fałdy twarzy, które pokrywają gałkę oczną od przodu i są jej ochroną. Granicę powieki górnej stanowi brew umieszczona wzdłuż łuku brwiowego kości czołowej. Granica powieki dolnej jest słabo zaznaczona, odpowiada jej dolna krawędź oczodołu. Przyśrodkowo od obu powiek leży powierzchnia boczna nosa. Powieki łącząc się ze sobą tworzą dwa kąty, przyśrodkowy i boczny. Połączenie powiek nazywa się spoidłem powiek. Boczny kąt jest ostry, a przyśrodkowy nieco zaokrąglony lub przybiera kształt podkowy tworząc tak zwane jeziorko łzowe, w którym znajduje się mięsko łzowe. U podstawy wycięcia podkowiastego, na wolnym brzegu powiek znajduje się brodawka łzowa z punktem łzowym na jego szczycie. Wolny brzeg powieki składa się z krawędzi przedniej i tylnej. Z krawędzi przedniej wyrastają rzęsy, na górnej powiece jest ich około 150-200, na dolnej 60-100. Krawędź tylna jest zwrócona do gałki ocznej.

W budowie powieki wyróżniamy następujące warstwy:

Skóra powieki, która jest bardzo cienka. Grubość naskórka wynosi 0,1 mm. Skóra powieki pozbawiona jest włosów. Tkanka podskórna jest luźna i uboga w tłuszcz. W pobliżu wolnego brzegu skóra powiek jest połączona z tarczką, podczas gdy w części oczodołowej jest przesuwalna i luźna. Część skóry położona bliżej wolnego brzegu, czyli tzw część tarczkowa jest oddzielona od części oczodołowej bruzdą oczodołowo – tarczkową, zwaną też bruzdą powiekową górną lub dolną. Do bruzdy powiekowej górnej dochodzą włókna mięśnia dźwigacza powieki górnej.
Część powiekowa mięśnia okrężnego oka.
Tarczka, która zbudowana jest ze zbitej tkanki łącznej, tworząc szkielet powieki, nadając jej kształt i zawiera gruczoły łojowe. Tarczka górna jest dwa razy wyższa niż dolna. Oba końce tarczki górnej i dolnej są przyczepione do oczodołów za pomocą więzadeł powiekowych, tworząc więzadła powiekowe przyśrodkowe i boczne. W tarczce znajdują się gruczoły tarczkowe, w górnej jest ich około 30-40, w dolnej 20-30. Ich wydzielina o charakterze łojowym uszczelnia zetknięte ze sobą powieki i zapobiega przelewaniu się łez przez ich brzegi.
Spojówka, czyli wewnętrzna warstwa powieki to delikatna błona śluzowa. Wyróżniamy spojówkę powiek, spojówkę gałki ocznej oraz sklepienie spojówki górne i dolne.

Narząd łzowy.

Narząd łzowy składa się z:

gruczołu łzowego

oraz dróg odprowadzających czyli:

kanalików łzowych
woreczka łzowego
przewodu nosowo – łzowego

Gruczoł łzowy znajduje się w górno – bocznej okolicy oczodołu. Wyróżniamy część oczodołową i część powiekową, które oddzielone są od siebie ścięgnem mięśnia dźwigacza powieki górnej. Gruczoł łzowy posiada 10-12 przewodzików odprowadzających.

Kanaliki łzowe tworzą tak zwane drogi łzowe leżące na tylnej krawędzi obu powiek.

Woreczek łzowy znajdujący się w przyśrodkowym kącie powiek w dole woreczka łzowego. Długość woreczka łzowego wynosi około 12 mm, a średnica 4-5 mm.

Przewód nosowo – łzowy ma długość 15 mm i średnicę około 4-5 mm, dolne jego ujście znajduje się za przednim końcem małżowiny nosowej dolnej i prowadzi do przewodu nosowego dolnego.

Mięśnie gałki ocznej.

Gałka oczna porusza się dzięki mięśniom:

mięsień prosty przyśrodkowy
mięsień prosty boczny
mięsień prosty górny
mięsień prosty dolny
mięsień skośny górny
mięsień skośny dolny

Inne mięśnie.

Mięsień dźwigacz powieki górnej – zaczyna się krótkim ścięgnem wspólnym i przebiega do przodu nad mięśniem prostym górnym, jego brzusiec na granicy górnego brzegu oczodołu rozciąga się wachlarzowo, dzieląc się na blaszkę powierzchowną i głęboką. Blaszka powierzchowna wnika w mięsień okrężny oka a tarczkę górną oddając włókna mięśniowe do skóry powieki. Blaszka głęboka zawiera dużą ilość włókien mięśniowych gładkich tworząc mięsień tarczkowy górny.

Funkcją mięśnia dźwigacza powieki górnej unerwionego przez nerw okoruchowy jest jej unoszenie i tworzenie bruzdy powiekowej górnej.

Mięsień oczodołowy – jest mięśniem gładkim unerwiony przez współczulną część układu autonomicznego odgrywa rolę przy wysuwaniu gałki ocznej do przodu.

Unaczynienie.

Unaczynienie tętnicze powiek jest bardzo obfite. Tętnica czołowa oddaje tętnice powiekowe przyśrodkowe górna i dolną, a tętnica łzowa tętnice powiekowe boczne górną i dolną. Naczynia te zespalają się tworząc łuki powiekowe górny i dolny. Od łuków odchodzą drobne gałązki do wszystkich części powieki.

Unaczynienie żylne – żyły towarzyszą tętnicom, odprowadzając krew do żyły nosowo – czołowej od przyśrodka, a od boku do żyły łzowej.

Naczynia chłonne odprowadzają chłonkę ze strony przyśrodkowej do węzłów podżuchwowych, a od strony bocznej do węzłów przyuszniczych.

Unerwienie

Powieka górna unerwiona jest przez pierwszą gałąź nerwu trójdzielnego nerw nadoczodołowy, a powieka dolna przez gałąź nerwu podoczodołowego pochodzącą od drugiej gałęzi nerwu trójdzielnego. Kąt przyśrodkowy unerwiony jest przez nerw nadbloczkowy i nerw podbloczkowy odchodzące od pierwszej gałęzi nerwu trójdzielnego. Kąt boczny unerwiony jest przez nerw łzowy – gałąź nerwu ocznego.

Zabieg chirurgiczny

Chirurgiczny zabieg opadających powiek górnych wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym w warunkach ambulatoryjnych. Po przygotowaniu pola operacyjnego i znieczuleniu miejscowym (2% Lignocainy z dodatkiem 1 % Adrenaliny) wycina się zaznaczony wcześniej nadmiar skóry powieki za pomocą nożyczek. W większości przypadków jest to zabieg bezkrwawy. W przypadku wystąpienia krwawienia z rany używa się koagulacji. Na ranę zakłada się szwy pojedyncze lub szew ciągły, które są usuwane za około 5-6 dni. Można też założyć dodatkowo plastry Steri – Strip na ranę, w celu zwiększenia bezpieczeństwa prawidłowego wygojenia się rany oraz podtrzymania końców nitek użytych do jej zaopatrzenia. W okresie pooperacyjnym mogą występować krwiaki podskórne zarówno na powiece górnej, dolnej jak i na policzku, które ulegają resorpcji po 10-14 dniach. Zabieg wykonuje się całorocznie, a efekty są widoczne już bezpośrednio po zabiegu. Zabieg chirurgiczny można powtórzyć po upływie czasu, w czasie którego doszło do ponownego zwiotczenia powiek.
Modyfikacją zabiegu chirurgicznego jest wykorzystanie do wycinania nadmiaru skóry powiek urządzenia działającego w oparciu o radiofrekwencję, zaopatrzonego w specjalne cieniutkie końcówki, co powoduje, że cięcie chirurgiczne jest perfekcyjne. Urządzenie to posiada również zdolność do koagulacji, a więc w razie wystąpienia krwawienia w ranie operacyjnej jest ono natychmiast zahamowane. Najczęściej jest to zabieg bezkrwawy, na co ma wpływ radiofrekwencja użyta podczas cięcia skóry, a także w czasie koagulacji. Wykorzystanie urządzenia działającego w oparciu o radiofrekwencję ma korzystne działanie w przebiegu samego zabiegu operacyjnego, a także w procesie gojenia się rany, obsługa jego jest intuicyjna. Znacznie skraca czas trwania zabiegu oraz zapobiega powstawaniu krwiaków podskórnych na powiece górnej, dolnej i policzku. Postępowanie pozabiegowe jest takie samo jak w przypadku standardowego zabiegu chirurgicznego. W Nova Clinic Leszno wykonywany jest zabieg chirurgiczny blefaroplastyki powiek górnych i dolnych przy użyciu radiofrekwencji. W wyniku jej zastosowania zmniejszmy do minimum ryzyko krwawienia pooperacyjnego i powstawania krwiaków podskórnych – tzw siniaków w okolicy oczodołowej.

Powikłania

Jak podczas wykonania każdego zabiegu chirurgicznego mogą występować powikłania pozabiegowe. Do najczęstszych należą krwiaki podskórne zlokalizowane na powiece górnej, dolnej oraz w okolicy jarzmowej. Czasami występują w przebiegu gojenia się rany strupki w linii cięcia skórnego, które same opadają. Obrzęk i zaczerwienie występujące bezpośrednio po zabiegu jest następstwem znieczulenia użytego przed operacją. Podobnie jak suchość, bądź łzawienie z gałki ocznej. Czasami zdarzają się asymetrie przebiegu linii cięcia chirurgicznego spowodowane nieprawidłowym markowaniem ilości skóry, którą należy wyciąć, albo w wyniku powstawania bliznowca w przebiegu cięcia chirurgicznego. Rzadko spotyka się rozejście się rany w przebiegu procesu jej gojenia. Może to być spowodowane urazem mechanicznym tej okolicy lub pęknięciem skóry na skutek wzmożonego napięcia nici użytych do zaopatrzenia rany. Najcięższym, ale zarazem najrzadszym powikłaniem jest niedomykalność powiek.

Zabieg laserowy

Laserowy lifting powiek jest alternatywą dla zabiegów chirurgicznych. Wymaga on specjalnego przygotowania i procedur zabiegowych oraz ma także przeciwskazania. Istotą laserowego liftingu powiek jest wykorzystanie wiązki lasera o technologii ablacyjnej w wyniku czego dochodzi do odparowania powierzchownych warstw naskórka oraz podgrzania głębszych warstw skóry, co powoduje powstanie nowych włókien kolagenowych i mikroblizn objawiające się uniesieniem i wygładzeniem skóry powieki. Wiązki laserowej używa się nie tylko na powierzchnię skóry powieki górnej i dolnej oraz w okolicy skroniowej i łuku brwiowego, ale także na wewnętrzną – śluzówkową powierzchnię powieki. Ma to na celu wywołanie większego efektu regeneracji włókien kolagenowych, a tym samym odmłodzenia skóry powieki i wzmożenie efektu liftingującego. Sam zabieg wykonywany jest w warunkach ambulatoryjnych z użyciem miejscowego znieczulenia za pomocą kremu. Gałka oczna osłaniana jest przy użyciu specjalnej nakładki chroniącej. W czasie zabiegu dokonuje się punktowego deponowania energii w danym obszarze skóry lub błony śluzowej powieki w wyniku czego dochodzi do obrzęku i zaczerwienia okolicy powiek, a także powstawania drobnych strupków. Stan taki może utrzymywać się do 7 dni. Zabieg należy powtarzać 3-4 krotnie w odstępie 4-5 tygodni. Efekt optymalny uzyskuje się po około 4 miesiącach od ostatniego zabiegu. Zabieg jest powtarzalny. Przeciwskazaniem do zabiegu są choroby nowotworowe, zaburzenia krzepliwości krwi oraz skłonność do tworzenia się bliznowców.

Podsumowanie

Porównując metodę laserowej i chirurgicznej blefaroplastyki powiek należy stwierdzić, że obie metody mają swoich przeciwników jak i zwolenników. Prawidłowe dobranie odpowiedniej metody przez lekarza dla danego pacjenta powoduje, że efekt pozabiegowy jest zgodny z oczekiwaniami pacjenta. Z mojego doświadczenia wynika, że laserowa blefaroplastyka jest przeznaczona głównie dla osób młodych, u których nadmiar opadającej i zwiotczałej skóry jest mały. Konieczność wykonania powtórzeń zabiegu w zalecanej serii oraz występujący obrzęk i zaczerwienienie skóry powiek nie stanowi przeszkód dla pacjenta i nie zniechęca go do kontynuacji leczenia. Jednak stosunek ceny do jakości (utrzymywania się efektów zabiegu i czasu na efekt ostateczny) już tak. Pacjent najczęściej oczekuje efektu „wow” od razu. Utrata efektu zabiegowego po pewnym czasie i konieczność wydania kolejnych pieniędzy na taki sam zabieg może zniechęcić pacjenta do wyboru tej metody. Należy jednak stwierdzić, że jest ona bezpieczna i nie niesie ryzyka wystąpienia powikłań pozabiegowych przy odpowiednim doborze pacjenta.

Chirurgiczna korekta powiek górnych lub dolnych to zabieg, który zaleca się u osób w każdym wieku z dużą ilością zwiotczałej i opadającej skóry. Efekt zabiegu widoczny jest od razu. Bezpośrednio po zabiegu uwidacznia się wcześniej niewidoczna powieka górna lub wzrasta napięcie powieki dolnej niwelując jej zwiotczenie w wyniku wycięcia nadmiaru skóry. Efekt „wow” widoczny jest po około 2-3 miesiącach, a blizna staje się niewidoczna po 6-12 miesiącach. Jak każdy zabieg chirurgiczny mogą występować powikłania i często pacjenci obawiają się, czy po zabiegu będą w stanie zamknąć oczy. Zaletą zabiegu jest to, że cena do efektu oczekiwanego przez pacjenta jest akceptowalna przez niego i ryzyko wystąpienia powikłań nie powoduje zniechęcenia i odstąpienia od zabiegu.

Uważam, że odpowiednio dobrany zabieg dla danego pacjenta, przedstawienie jego zalet i wad przez lekarza stanowi bezpieczeństwo prawidłowego jego wykonania i uzyskania oczekiwanych efektów przez pacjenta, a tym samym zniwelowanie defektów okolicy oka.

dr n. med. Marek Rodzeń, Specjalista Chirurgii Ogólnej, Specjalista Chirurgii Onkologicznej, Dyplomowany Lekarz Medycyny Estetycznej